Η προαγωγή υγείας εντάσσεται σε ευρύτερες γνωστικές περιοχές και άξονες δράσης υψηλής προτεραιότητας παγκοσμίως με στόχο την προάσπιση της υγείας των πολιτών, τη βελτίωση όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών και, τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής όλων των ομάδων του πληθυσμού και των κοινοτήτων. Στόχος μας μέσω της προαγωγής υγείας στα πλαίσια της καθημερινής ζωής των ανθρώπων είναι να αναλαμβάνουν αυθόρμητα ή οργανωμένα υπεύθυνη δράση για την υγεία τους, που αποτελεί σημαντικό συντελεστή της καθημερινής τους ζωής. Η επιδίωξη αυτή απαιτεί πλήρη και συνεχή πρόσβαση στην πληροφόρηση για Θέματα υγείας και τη μέγιστη επικοινωνία όλων των σχετικών πληροφοριών στο σύνολο του πληθυσμού.
Ο Χάρτης της Οτάβα για την Προαγωγή της Υγείας (1986)
Ανθολόγηση αρχών και στόχων
Η προαγωγή της υγείας είναι η διαδικασία που επιτρέπει στους ανθρώπους να αυξήσουν τον έλεγχο και τη βελτίωση της υγείας τους.
Για να φτάσουν σε μια κατάσταση πλήρους σωματικής ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας ,ένα άτομο ή μια ομάδα πρέπει να είναι σε θέση να προσδιορίζει και να υλοποιεί τις φιλοδοξίες του ,να ικανοποιεί τις ανάγκες του και να μπορεί να αλλάζει ή να αντιμετωπίζει το περιβάλλον του
Η υγεία είναι πηγή καθημερινής ζωής και όχι στόχος ζωής.
Η υγεία είναι θετική έννοια με ατομικές και κοινωνικές διαστάσεις ευθύνη του των επιλογών του ατόμου και της κοινωνικής ευημερίας.
Θεμελιώδεις προϋποθέσεις για την υγεία είναι η ειρήνη ,η στέγαση ,η παιδεία τροφή, το εισόδημα, η ισορροπία του οικοσυστήματος, οι βιώσιμοι πόροι, η κοινωνική δικαιοσύνη.
Η καλή υγεία είναι σημαντική διάσταση της ποιότητας ζωής.
Για να προαχθεί η υγεία χρειάζεται πολιτική ,οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και περιβαλλοντικό υποστηρικτικό περιβάλλον δηλαδή συντονισμένη δράση από κυβερνητικές αλλά και μη κυβερνητικές οργανώσεις ,από τις τοπικές αρχές από τη βιομηχανία και τα μέσα ενημέρωσης.
Η προαγωγή της υγείας υπερβαίνει την υγειονομική περίθαλψη
Οι άνθρωποι πρέπει να είναι σε θέση να αναλάβουν τον έλεγχο των πραγμάτων που καθορίζουν την υγεία τους.
Ο στόχος πρέπει να είναι να καταστεί η υγιέστερη επιλογή του πιο εύκολη επιλογή.
Για την προαγωγή της υγείας οι στρατηγικές πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
Οποιαδήποτε στρατηγική προώθησης της υγείας πρέπει να συνεξετάζει το φυσικό και δομημένο περιβάλλον και να συντηρεί τους φυσικούς πόρους.
Οποιαδήποτε στρατηγική προώθησης της υγείας πρέπει να συνεξετάζει το φυσικό και δομημένο περιβάλλον και να συντηρεί τους φυσικούς πόρους.
Ενίσχυση των κοινοτικών δράσεων στην προαγωγή της υγείας.
Η προαγωγή της υγείας υποστηρίζει την ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων την παροχή πληροφοριών, και την εκπαίδευση για την υγεία ώστε οι άνθρωποι να κάνουν επιλογές που ευνοούν την υγεία τους .
Στην ολιστική αντίληψη για την προαγωγή της υγείας η οικολογία είναι ένα βασικό ζήτημα.
Οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη δεσμεύονται να υποστηρίξουν υγιείς δημόσιες πολιτικές, να εστιάσουν στα επιβλαβή προϊόντα, στην εξάντληση των πόρων, στις ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης, στην κακή διατροφή ,στη ρύπανση ,στους επαγγελματικούς κινδύνους, στη στέγαση. Επίσης, δεσμεύονται να αντιμετωπίσουν ανισότητες όσον αφορά την υγεία και να αναπροσανατολίσουν τις υπηρεσίες υγείας από την παροχή κλινικώνκαι θεραπευτικών υπηρεσιών προς την κατεύθυνση της προαγωγής της υγείας.Τέλος η Διάσκεψη καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους(ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης, κυβερνητικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, και κάθε φορέα) να ενωθούν σε μια ισχυρή δημόσια συμμαχία για την προαγωγή της υγείας. Ως έτος ορόσημο για την επίτευξη των παραπάνω στόχων τέθηκε το 2000.
Ο χάρτης της Οτάβα πρόταξε το κοινωνικό μοντέλο της υγείας και διαμόρφωσε κοινή ατζέντα για την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Η επίτευξη της υγείας δεν είναι μόνο προτεραιότητα των επαγγελματιών υγείας ,αλλά τα σημαντικά μέτρα για τη βελτίωση της πρέπει να λαμβάνονται σε συνεργασία και συντονισμένη προσπάθεια και άλλων τομέων όπως του πολιτικού, του νομοθετικού . Η Οτάβα έδωσε έμφαση τόσο στην ατομική ευθύνη (ανάπτυξη δεξιοτήτων του ατόμου για να ασκήσει έλεγχο σε επιλογές που ευνοούν την υγεία)όσο και στην κοινοτική ευθύνη(συμμετοχικές διαδικασίες) και στις πολλαπλές συνεργασίες διαφόρων τομέων και φορέων.
Συνοψίζοντας ,οι πέντε στρατηγικές που ορίζονται στον Χάρτη της Οτάβα για την Προαγωγή της Υγείας είναι :
H οικοδόμηση υγιών δημόσιων πολιτικών.
H δημιουργία υποστηρικτικών πλαισίων.
H ενίσχυση της κοινοτικής δράσης.
H ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων.
H αλλαγή του προσανατολισμού των υπηρεσιών της υγείας.
Η υγεία αποτελεί ένα από τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Το κράτος θα πρέπει να εξασφαλίζει το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να απολαμβάνει το υψηλότερο εφικτό επίπεδο φυσικής και ψυχικής υγείας, και οι σύγχρονες πολιτικές υγείας θα πρέπει να παρέχουν τις συνθήκες που θα επιτρέψουν την άσκηση αυτού του δικαιώματος.
Ένας άλλος σημαντικός τομέας είναι η εκπαίδευση. Η μεταλαμπάδευση των πληροφοριών και το άνοιγμα προς τους ανθρώπους είναι το σημαντικότερο για την εξέλιξη των πραγμάτων. Γνώσεις και δεξιότητες μέσω των προγραμμάτων μας μεταφέρονται ώστε να είμαστε όλοι συντονισμένοι σε αυτά που συμβαίνουν.
Σύμφωνα με τον Ντυρκέμ, η εκπαίδευση ορίζεται ως η δράση που κατευθύνεται από τις γενιές των ενηλίκων στις γενιές εκείνες που δεν είναι ακόμα αρκετά ώριμες για την κοινωνική ζωή.
Ό,τι είναι η γλυπτική για ένα όγκο μαρμάρου, είναι η εκπαίδευση για την ανθρώπινη ψυχή ~ Τζόζεφ Άντισον
Τρία πράγματα χρειάζεται η εκπαίδευση: τη φύση, τη μάθηση και την άσκηση ~ Αριστοτέλης
